Once Upon a Time in America (1984)


Ελληνικός τίτλος: Κάποτε στην Αμερική
Κατηγορία: Έγκλημα, Δράμα
ΣκηνοθεσίαSergio Leone
ΣενάριοHarry Grey (novel), Leonardo Benvenuti
ΠρωταγωνιστούνRobert De Niro, James Woods, Elizabeth McGovern, Joe Persi, Burt Young, Tuesday Weld
ΜουσικήEnnio Morricone
Φωτογραφία: Tonino Delli Colli
Μοντάζ: Nino Baragli
Χώρα Παραγωγής: Ιταλία - ΗΠΑ
Χρώμα: Έγχρωμη
Διάρκεια: 229min / 139min (re-cut)


Μια παρέα παιδιών Εβραίων μεταναστών, μεγαλώνει στο Μπρούκλιν αντιμετωπίζοντας τη φτώχεια και την ανέχεια. Οι νεαροί φίλοι για να επιβιώσουν κάνουν διάφορες κομπίνες και μικροληστείες. Ο Νούντλς είναι ένα από τα παιδιά αυτά. Συλλαμβάνεται από την αστυνομία για φόνο και φυλακίζεται σε πολύ νεαρή ηλικία. Βγαίνοντας από τη φυλακή μετά από αρκετά χρόνια, επιστρέφει στην παλιά του γειτονιά. Είναι η χρονιά του 1933, η χρονιά της λήξης της ποτοαπαγόρευσης. Οι φίλοι του που δεν τον έχουν ξεχάσει, καθώς αυτός προτίμησε να ανδρωθεί στη φυλακή από το να τους προδώσει, τον περιμένουν. Πλέον έχουν γίνει αδίστακτοι γκάνγκστερ και στυγνοί εγκληματίες. Ο Νούντλς δεν μπορεί να προσαρμοστεί στα δεδομένα της νέας εποχής που είναι το τέλος του ηρωικού ιδεώδους αλλά και του ρομαντισμού…


Η εκπληκτική κινηματογραφική αφήγηση, τα αργόσυρτα κοντινά πλάνα, τα αμέτρητα flashback, το δεξιοτεχνικό μοντάζ, η φωτογραφία και η εξαιρετική μουσική του Ennio Morricone, είναι μερικοί από τους λόγους που η ταινία παίρνει τον τίτλο του αριστουργήματος και συγκαταλέγεται ανάμεσα στις κορυφαίες του είδους.
Μέσα σε τέσσερις ώρες ο θεατής παρακολουθεί προσηλωμένος, σκηνές που έχουν σχέση με την φιλία, την αγάπη, την λαγνεία, την απληστία, την προδοσία και την άνοδο των μαφιόζων στην αμερικανική κοινωνία. Ταυτόχρονα παρακολουθεί εβδομήντα χρόνια αμερικάνικης ιστορίας καθώς και την  ισοπέδωση του αμερικανικού ονείρου. Όλα αυτά μέσα σε τέσσερις ώρες, γεμάτες με ρομαντικές αλλά και με άκρως βίαιες στιλιζαρισμένες σκηνές.
Η κεντρική ιδέα για το σενάριο είναι από το αυτογραφικό μυθιστόρημα του Harry Grey «The Hoods». Την ευθύνη της σεναριακής διασκευής ανέλαβε μία ομάδα σεναριογράφων, πάντα κάτω από το άγρυπνο μάτι και τις υποδείξεις του Leone.


Οι ηθοποιοί που απαρτίζουν το καστ υπήρξαν υποδειγματικές επιλογές.
Ο Robert De Niro στο ρόλο του κεντρικού ήρωα, καταφέρνει και εξισορροπεί ανάμεσα στο σκληρό εξωτερικό παρουσιαστικό ενός άντρα εσωστρεφή και πεισματάρη και στον πλούσιο συναισθηματικά κόσμο ενός ρομαντικού, ονειροπόλου, με απόλυτη επιτυχία.
Ο James Woods στον συμπρωταγωνιστικό ρόλο του Max, είναι ο αντίποδας του σκοτεινού και προσγειωμένου Noodles. Με εμφανή προσωπικότητα και μεγάλη δόση αλαζονείας, ο Woods καταφέρνει και ερμηνεύει άψογα, ίσως τον καλύτερο ρόλο της καριέρας του.
Επίσης εξαιρετικότατη στο ρόλο της αισθησιακής ερωμένης του Max, μίας γυναίκας καιροσκόπου χωρίς φραγμούς και αναστολές, υπήρξε η Tuesday Weld. Μάλιστα για την ερμηνεία της αυτή, δικαιωματικά αποκόμισε ένα βραβείο BAFTA.
Η ταινία παρά την μεγάλη διάρκεια της δεν κουράζει καθόλου αυτόν που την παρακολουθεί. Είναι από τις λίγες ταινίες που καταφέρνει και κάνει τον θεατή να μπορεί να αντιληφθεί το βάθος των χαρακτήρων, τα διλήμματά τους, ακόμα και τις σκέψεις τους.
Σε μια χαρακτηριστική σκηνή όταν ο Noodles κοιτάει επίμονα το φλιτζάνι με τον καφέ και του παίρνει  1-2 λεπτά για να πιεί την πρώτη γουλιά, ο θεατής μαγνητίζεται, δεν βαριέται. Η σκηνή είναι στημένη και υποστηριγμένη από την ερμηνεία του De Niro κατά τρόπο που ο θεατής να καλοδέχεται την πρόκληση τού να προσπαθήσει να αντιληφθεί τι σκέφτεται ο ήρωας. Όλες οι παύσεις του φιλμ είναι μελετημένες, και παρέχουν με ένα συνθηματικό τρόπο ένα πλήθος πληροφοριών σχετικών με τη σκέψη των ηρώων και την εξέλιξη της υπόθεσης.
Μία άλλη σκηνή, ενδεικτική αυτής της ικανότητας του μεγάλου σκηνοθέτη, είναι η σκηνή που ο μικρός Patsy αγοράζει μία πουτίγκα που θα του εξασφαλίσει την πρώτη του σεξουαλική εμπειρία. Περιμένοντας το αντικείμενο τού πόθου του έξω από την πόρτα, στα σκαλιά, φλερτάρει με την ιδέα να την φάει πράγμα που τελικά κάνει, μετά από έναν σχετικό δισταγμό. Η σκηνή έχει μάκρος, όμως είναι τέλεια. Κατά την διάρκειά της ο θεατής έχει όλο τον χρόνο να συνειδητοποιήσει ότι το παιδί που έχει απέναντί του δεν διαφέρει σε τίποτα από όλα τα υπόλοιπα παιδιά της ηλικίας του. Δεν είναι γεννημένος εγκληματίας, είναι απλώς ένα παιδί που γίνεται ευτυχισμένο με μία πουτίγκα και που την προτιμάει από την ηδονή της σάρκας, παραμερίζοντας τον ερωτικό πόθο, γιατί στην ηλικία του αυτό είναι το φυσιολογικό.


Η αρχική διάρκεια της ταινίας ήταν 269 λεπτά (4 ώρες και 29 λεπτά), αλλά όταν το φιλμ έκανε πρεμιέρα εκτός συναγωνισμού στο 1984 στο Φεστιβάλ των Καννών, ο σκηνοθέτης την είχε περικόψει στα 229 λεπτά προκειμένου να κατευνάσει κάπως τους διανομείς. Η υποδοχή στις Κάννες ήταν τόσο μεγάλη, που μετά την προβολή της ταινίας ακολούθησαν 15 λεπτά όρθιου χειροκροτήματος από όλους τους παρευρισκόμενους. Αυτή η εκδοχή της ταινίας προβλήθηκε στις ευρωπαϊκές κινηματογραφικές αίθουσες.
Ωστόσο, όταν έφτασε η ώρα για την προβολή της ταινίας στις ΗΠΑ, την 1η Ιουνίου 1984, η Warner Bros αποφάσισε να συμμαζέψει (πετσοκόψει θα ήταν το πιο ακριβές ρήμα) το φιλμ στα 139 λεπτά προκειμένου ο μέσος Αμερικανός θεατής να μην ζοριστεί και πολύ. Αυτό φυσικά κατέστησε ανακόλουθα τα flashbacks, έπληξε την αφηγηματική ροή και καταδίκασε την ταινία σε εμπορική αποτυχία. Η καταλυτική επέμβαση της εταιρίας στην ταινία λέγεται, ότι υπήρξε σφοδρό πλήγμα στην ήδη εύθραυστη υγεία του σκηνοθέτη που απεβίωσε λίγα χρόνια αργότερα το 1989.
Τον Μάρτιο του 2011 αναγγέλθηκε ότι η ταινία επεξεργάζεται εκ νέου σε ένα εργαστήριο κινηματογράφου στην Ιταλία και θα αποκατασταθεί στην αρχική της εκδοχή των 269 λεπτών, με σκοπό να προβληθεί μέσα στο 2012 είτε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών ή στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας.






Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Αφήστε το σχόλιό σας σχετικά με αυτήν την ανάρτηση