American History X (1998)


Ελληνικός Τίτλος: Μαθήματα Αμερικάνικης Ιστορίας
Κατηγορία: Έγκλημα, Δράμα
Σκηνοθεσία: Tony Kaye
Σενάριο: David McKenna
Πρωταγωνιστούν: Edward Norton, Edward Furlong, Beverly D'Angelo
Μουσική: Anne Dudley
Φωτογραφία: Tony Kaye
Μοντάζ: Jerry Greenberg, Alan Heim
Χώρα Παραγωγής: ΗΠΑ
Χρώμα: Έγχρωμη - Ασπρόμαυρη
Διάρκεια: 119 min


Ο Derek (Edward Norton) είναι ένας ευφυέστατος νέος που ζει με την οικογένειά του σε μια συνοικία του Los Angeles. Μετά την δολοφονία του πατέρα του από έναν έγχρωμο άνδρα, κυριεύεται από μίσος και μετατρέπεται σε έναν αδίστακτο ρατσιστή. Ασπάζεται την ναζιστική ιδεολογία και κάτω από την καθοδήγηση μιας ακροδεξιάς οργάνωσης ωθείται σε τρομοκρατικές ενέργειες εναντίον των εγχρώμων μειονοτήτων, πιστεύοντας πως αυτό είναι το καλό για την οικογένειά του και τον τόπο του.
Όταν ένα βράδυ δύο νέγροι θα θελήσουν να του κλέψουν το φορτηγάκι του, αυτός θα τους δολοφονήσει εν ψυχρώ κι έτσι θα βρεθεί στη φυλακή για διπλή ανθρωποκτονία, με κάθειρξη τριών ετών.
Κατά την διάρκεια της έκτισης της ποινής του στη φυλακή κι αφού βιώνει εκεί πρωτόγνωρες γι’ αυτόν εμπειρίες, ο Derek συνειδητοποιεί την λανθασμένη συμπεριφορά του και μετανοεί για όσα έχει πράξει. Όταν όμως αποφυλακίζεται κι επιστρέφει σπίτι του πλήρως αναμορφωμένος, διαπιστώνει ότι ο Danny (Edward Furlong), ο μικρότερος αδελφός του, έχει ασπαστεί τις ίδιες ρατσιστικές ιδέες που είχε αυτός στο παρελθόν και έτσι ξεκινάει έναν αγώνα για να τον προστατεύσει και να τον συνετίσει...


Ο Βρετανός σκηνοθέτης Tony Kaye, στο κινηματογραφικό του ντεμπούτο, τολμά και φτιάχνει μια ταινία μίσους και οργής που ασχολείται με τον ρατσισμό, τις φυλετικές διακρίσεις και τις κοινότητες των νεοναζί “skinheads” στην σύγχρονη Αμερική.
Αποφεύγοντας συναισθήματα και μελοδραματισμούς, κινηματογραφεί με νεύρο και ρυθμό, δημιουργώντας άκρως ρεαλιστικές εικόνες που σοκάρουν και ίσως να καταφέρνει να κάνει κάποιους από εμάς, τους απλούς θεατές, να αναρωτηθούμε αν αυτά που παρακολουθούμε συμβαίνουν άραγε στην πραγματικότητα ή πρόκειται απλά για μια μυθοπλασία.
Αν και στην ταινία υπάρχουν κάποιες σεναριακές ευκολίες και αφέλειες, ο τρόπος που εξελίσσεται η ιστορία είναι καταπληκτικός. Η αφήγηση εναλλάσσεται μεταξύ παρόντος και παρελθόντος -μεταξύ έγχρωμου και ασπρόμαυρου. Από τη μία παρακολουθούμε ασπρόμαυρα πλάνα με τον Derek στο παρελθόν, να ζει και να κινείται στους ρυθμούς της βίας όπου τον καθοδηγεί η αντιδραστική ιδεολογία που έχει ασπαστεί, και από την άλλη έγχρωμες σκηνές με το νέο του ξεκίνημα στη ζωή μετά την αναμόρφωσή του και την προσπάθεια που κάνει για να σώσει τον μικρότερο αδερφό του από τα γρανάζια του ναζιστικού κινήματος.
Η σκηνοθετική προσέγγιση της μιας χρονικής περιόδου από την άλλη -πέρα από τον χρωματισμό- είναι αρκετά διαφοροποιημένη. Ο Tony Kaye παρουσιάζει τις πράξεις του ρατσιστή Derek, κινηματογραφώντας με τρόπο δυναμικό και λυρικό, κάτι που δεν κάνει στις σκηνές που ο ήρωας έχει αναμορφωθεί. Στα πλάνα αυτά οι τόνοι είναι πιο χαμηλοί, με μοναδική εξαίρεση την τελευταία σκηνή, που αν κι εκεί υπάρχει μία από τις σεναριακές ευκολίες που ανέφερα παραπάνω, δεν παύει να είναι συγκλονιστική και να μένει χαραγμένη για καιρό στην μνήμη του θεατή.


Ο Edward Norton, στην κατά πολλούς καλύτερη ερμηνεία της καριέρας του, στον συγκλονιστικό ρόλο του Derek, είναι εξαιρετικότατος. Από την μία νευρώδης, ατίθασος, βίαιος και αμείλικτος και από την άλλη συνειδητοποιημένος, ήρεμος και τρυφερός, κερδίζει δικαιωματικά την πρώτη του υποψηφιότητα για Όσκαρ και καθιερώνεται σαν ένας από τους πιο χαρισματικούς ηθοποιούς που πέρασαν ποτέ απ’ τη μεγάλη οθόνη.
Εξίσου όμως συγκλονιστική είναι και η ερμηνεία του νεαρού Edward Furlong, στον απαιτητικότατο ρόλο του Danny, του εφήβου που επηρεασμένος από έναν αδερφό ίνδαλμα, παίρνει λάθος δρόμο, μέχρι την στιγμή που έρχεται σε σύγκρουση, τόσο μαζί του, όσο και με τον εσωτερικό του ψυχισμό, όταν αντιλαμβάνεται ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι όπως πίστευε και συνειδητοποιεί πως η βία φέρνει βία και πως «... η ζωή είναι πολύ μικρή για να την περάσεις οργισμένος».


Το «American History X» έκανε πρεμιέρα στις αμερικανικές αίθουσες την 1η Νοεμβρίου του 1998, αποκομίζοντας ως επί το πλείστον θετικές κριτικές.
Με προϋπολογισμό παραγωγής τα 7,5 εκατομμύρια δολάρια, σημείωσε παγκοσμίως εισπράξεις που αγγίζουν τα 24 εκατομμύρια και σήμερα θεωρείται ως την σημαντικότερη σπουδή στον σύγχρονο αμερικανικό κινηματογράφο, όσον αφορά το θέμα του ρατσισμού και του νεοναζισμού.









Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Αφήστε το σχόλιό σας σχετικά με αυτήν την ανάρτηση