Idi i smotri (1985)


Αγγλικός Τίτλος: Come and See
Ελληνικός Τίτλος: Έλα να δεις
Κατηγορία: Πολεμικό Δράμα
Σκηνοθεσία: Elem Klimov
Σενάριο: Ales Adamovich, Elem Klimov
Πρωταγωνιστούν: Aleksey Kravchenko, Olga Mironova, Liubomiras Lauciavicius
Μουσική: Oleg Yanchenko
Φωτογραφία: Alexei Rodionov
Μοντάζ: Valeriya Belova
Χώρα Παραγωγής: Σοβιετική Ένωση
Χρώμα: Έγχρωμη
Διάρκεια: 136 min


Λευκορωσία 1943, οι Γερμανοί στρατιώτες εισβάλουν στην ρώσικη επαρχία κάνοντας καταστροφές και σκοτώνοντας αμείλικτα και αδιακρίτως τους κατοίκους, κυρίως γυναικόπαιδα και ηλικιωμένους.
Ο 12άχρονος Φλόρια (Aleksei Kravchenko) όταν θα βρει ένα χαμένο όπλο, αποφασίζει να καταταχτεί στο Ρωσικό αντάρτικο στρατό και να πολεμήσει εναντίον τους, ανυπομονώντας να ζήσει σαν στρατιώτης. Οι συμπατριώτες-συμπολεμιστές του όμως, δεν τον δέχονται λόγω του νεαρού της ηλικίας του και τον αφήνουν πίσω προκειμένου να τον προστατεύσουν. Έτσι ο Φλόρια απομένει μόνος του μέχρι που συναντά την Γκλάσα (Olga Mironova) μια όμορφη έφηβη, που επίσης έχει μείνει μόνη της. Οι δυο νέοι επιστρέφουν στο χωριό του Φλόρια όπου ανακαλύπτουν ότι η οικογένεια του και όλοι οι κάτοικοι έχουν σφαγιαστεί από τους Ναζί.
Ο Φλόρια, αρχίζει την περιπλάνηση του και ξεκινά μαζί με κάποιους άλλους να βρει τροφή για τους αβοήθητους κατοίκους ενός γειτονικού χωριού. Στο δρόμο του θα βρεθεί αντιμέτωπος με την φρίκη του πολέμου και θα γίνει μάρτυρας μια ομαδικής σφαγής άμαχων συμπατριωτών του από τους Γερμανούς εισβολείς. Η παιδική του αθωότητα θα χαθεί παντελώς, η προσωπικότητά του θα επηρεαστεί δραματικά και καθώς βρίσκεται αντιμέτωπος με την κτηνωδία, τα μαλλιά του θα αρχίσουν να ασπρίζουν και ρυτίδες θα κάνουν την εμφάνισή τους στο παιδικό του πρόσωπο...


Μία διαφορετική, αριστουργηματική, σκληρή και βίαιη αντιπολεμική ταινία -με όλη την σημασία του όρου- χωρίς ηρωισμούς και εντυπωσιακές εικόνες μαχών. Τα λυρικά της πλάνα, υψηλού εικαστικού επιπέδου, αποτυπώνουν με υπερρεαλισμό, χωρίς την χρήση σκηνών αίματος, το πραγματικό μέγεθος της φρικαλεότητας και της κτηνωδίας του πολέμου.
Η σκηνοθετική άποψη του Elem Klimov, που σε κάποιες σκηνές ίσως να θυμίζει και λίγο ντοκιμαντέρ, παρασέρνει και υπνωτίζει τον θεατή με πλάνα που απεικονίζουν μια εκπληκτικά όμορφη φύση -ποιητικές εικόνες που έρχονται σε πλήρη αντιπαράθεση με όλα τα τραγικά γεγονότα που λαμβάνουν χώρα στο φόντο της. Σε αυτό συμβάλλουν στα μέγιστα και η εξαιρετική φωτογραφία, αλλά και το άψογο μοντάζ, που κατέχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην εξέλιξη, της όχι και τόσο ιδιαίτερης πλοκής. Η κάμερα ακολουθεί τα τεκταινόμενα άλλοτε από μακριά και άλλοτε από πολύ κοντινή απόσταση, αποτυπώνοντας σε κάθε περίπτωση πανέμορφα και τέλεια καδραρισμένα πλάνα.
Εκπληκτικά είναι και τα ηχητικά εφέ της ταινίας, που σε κάποια σημεία μπερδεύονται με μουσικές νότες, βουητά και κραυγές, διαμορφώνοντας έτσι ένα περίεργο ακουστικό συνονθύλευμα που αποσκοπεί στην δημιουργία έντασης και γνήσιου τρόμου.
Για τις ανάγκες των γυρισμάτων έγινε χρήση πραγματικών πυρομαχικών, που σε αρκετές περιπτώσεις κατέστρεψαν το φυσικό περιβάλλον, και χρησιμοποιήθηκαν κυρίως ερασιτέχνες ηθοποιοί, με σκοπό την αμεσότητα και τον ρεαλισμό.


Η απλή ιστορία του σεναρίου βασίζεται ως επί το πλείστον σε προσωπικές εμπειρίες που αποκόμισε ο σεναριογράφος Ales Adamovich, που είχε υπηρετήσει την πατρίδα του κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και είχε βιώσει την καταστροφική λαίλαπα.
Ο τίτλος της ταινίας προέρχεται από το Κεφάλαιο 6 της Αποκάλυψης του Ιωάννη (έρχου και βλέπε), το οποίο αποτελεί ένα κάλεσμα στους αναγνώστες για να δούνε ως αυτόπτες μάρτυρες, τις θηριωδίες και της καταστροφές που φέρνουν οι τέσσερις καβαλάρηδες της Αποκάλυψης. Κατά τον ίδιο τρόπο λειτουργεί και η ταινία που μέσα από τα μάτια του νεαρού Φλόρια, προσκαλεί έμμεσα τον θεατή να γίνει μάρτυρας των φρικαλεοτήτων που συνέβησαν κατά το πέρασμα των Ναζί από την Λευκορωσία το 1943, και γενικότερα να νιώσει και να αντιληφθεί, τα ολέθρια αποτελέσματα του πολέμου.
Ο 15άχρονος τότε Aleksey Kravchenko, υποδύεται άψογα τον προεφηβικής ηλικίας Φλόρια και κατορθώνει να περάσει στον θεατή όλα τα συναισθήματα και τις ψυχικές αναταράξεις που πλημμυρίζουν τον ήρωα κατά την διάρκεια της περιπλάνησής του. Επίσης, το πολύ καλό μακιγιάζ τονίζει την εμφανισιακή μεταμόρφωσή του που συμβαίνει σταδιακά, όσο τα δραματικά γεγονότα κορυφώνονται.


Το «Come and See» υπήρξε η τελευταία και καλύτερη ταινία που γύρισε στην καριέρα του ο Elem Klimov. Ο Ρώσος σκηνοθέτης περίμενε οκτώ ολόκληρα χρόνια μέχρι να εγκριθεί και να χρηματοδοτηθεί από το Σοβιετικό καθεστώς το μεγαλόπνοο σχέδιό του. Τελικά τα κατάφερε και η πρεμιέρα της ταινίας του έγινε τον Ιούλιο του 1985, εποχή που συνέπιπτε με την σαραντάχρονη επέτειο της νίκης των Σοβιετικών έναντι των Γερμανικών στρατευμάτων.
Η ταινία σημείωσε τεράστια εμπορική επιτυχία στην Σοβιετική Ένωση και όταν λίγους μήνες αργότερα ξεπέρασε τα σύνορά της προς τις χώρες του Δυτικού Κόσμου, αντιμετωπίστηκε με πολλούς θερμούς σχολιασμούς. Αν και κάποιοι την χαρακτήρισαν σαν μια γνήσια Ρώσικη προπαγανδιστική ταινία, το μεγαλύτερο πλήθος των κριτικών και σχολιαστών του κινηματογραφικού χώρου την λάτρεψε και την εγκωμίασε όχι μόνο για τον σφοδρό αντιπολεμικό της χαρακτήρα, αλλά και για τα περισσότερα από τα τεχνικά και καλλιτεχνικά της στοιχεία.
Σήμερα το «Come and See» συγκαταλέγεται σε αρκετές λίστες με τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών, ενώ φιγουράρει ανάμεσα στις πρώτες θέσεις των ταινιών του είδους της.







Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Αφήστε το σχόλιό σας σχετικά με αυτήν την ανάρτηση